Hovercraft.pl > Poduszkowce pasażerskie
Poduszkowce pasażerskie
Od 55 lat pasażerowie latają nie tylko samolotami, ale także poduszkowcami. Na cienkiej warstwie powietrza, tuż nad powierzchnią.
Poduszkowiec pasażerski "Princess Margaret" (grafika: Manfred Heyde, Wikipedia (CC))
Pierwsza trasa pasażerska
Pierwszy poduszkowiec pasażerski to Vickers-Armstrong VA-3.
Poduszkowiec Vickers-Armstrong VA-3 (grafika: British Pathe)
20 lipca 1962 roku poduszkowiec ten rozpoczął loty na trasie Moreton - Rhyl w północnej Walii. Była to pierwsza regularna trasa pasażerska. Armatorem jedniostki były prywatne linie lotnicze British United Airways (BUA).
Kronika filmowa o pierwszych regularnym połączeniu poduszkowcowym
Niestety, z powodu m.in. technicznych problemów, złej pogody oraz nieopłacalności trasa została zamknięta już kilka miesięcy po stracie, 14 września 1962 roku.
Poduszkowce przez kanał La Manche - złoty okres
Lata 1968-2000 to złoty okres poduszkowców pasażerskich. Wtedy to na kanale La Manche regularnie operowały największe na świecie cywilne poduszkowce Saunders-Roe Nautical 4, w skrócie SR.N4.
W 1966 roku pomiędzy Anglią i Francją wystartowały 2 pierwsze trasy przez Kanał La Manche wykonywane małymi poduszkowcami:
- Ramsgate - Calais (armator Hoverlloyd)
- Dover - Calais (Seaspeed)
Inauguracja połączenia przez Kanał La Manche
Już dwa lata później na trasę weszły prawdziwe obrzymy.
Brytyjski SR.N4 pokonujący Kanał La Manche (grafika: Andrew Berridge, Wikipedia (CC))
Na trasie operowało 6 brytyjskich poduszkowców SR.N6. Obok pasażerów SR.N4 transportowały one także samochody i autobusy.
Załadunek samochodów na poduszkowiec pasażerski typu SR.N4 (grafika: Bachcell, Wikipedia (CC))
Chrzest pierwszego poduszkowca SR.N4 "Princess Margaret" przez księżniczkę Małgorzatę, siostrę brytyjskiej królowej Elżbiety oraz dziewiczy lot poduszkowca jej imienia
W 1978 roku do brytyjskich poduszkowców dołączył wybudowany we Francji SEDAM N500 Naviplane mogący zabrać 385 pasażerów i 45 aut.
Francuski poduszkowiec SEDAM N500 Naviplane (grafika: Wikipedia (CC))
Używano tylko jednego takiego poduszkowca, drugi zajął się okniem i spalił się podczas rozruchu zaledwie 2 tygodnie po pierwszych próbnym locie. Użytkowany on był do 1983 roku dla armatora Seaspeed, zaś potem dla jego następcy Hoverspeed. Wycofany został on z powodu częstych problemów technicznych. W 1985 zezłomowano go.
Francuzi poszli własną drogą - zamiast dużej komory postawii na wiele mniejszych komór
Regularne loty między Anglią i Francją przez kanał La Manche w latach 1968-2000 uznać należy za złoty okres poduszkowców. Z tras tych przez ponad 30 lat operacji skorzystało około 80 mln pasażerów na 250 tys. lotach! Niemłode już poduszkowce na tej trasie pokonane zostały ostatecznie przez szybkie katamarany pasażerskie oraz otwarty w 1994 roku podmorski tunel kolejowy pod kanałem La Manche.
Porównanie dwóch największych poduszkowców pasażerskich świata, które operowały na Kanale La Manche:
| Poduszkowiec: | SR.N4 | N500 Naviplane |
| Kraj | EN | FR |
| Długość | 56,4 m | 50 m |
| Szerokość | 23,7 m | 23 m |
| Napęd | 4 x 3 800 KM | 5 x 3 400 KM |
| Masa | 320 ton | 260 ton |
| Prędkość maksymalna | 129 km/h | 139 km/h |
| Prędkość podróżna | 110 km/h | 130 km/h |
| Zasięg | 450 km | 400 km |
| Pasażerowie | 418 | 400 |
| Auta | 52 | 55 |
| Zbudowano | 6 | 2 |
Reszta świata
Poza Europą (głównie Kanał La Manche i krótko Dania oraz Szwecja) poduszkowce pasażerskie obsługiwały regularne trasy także trasy w Azji, Afryce i Ameryce Północnej.
Poduszkowce pasażerskie w Japonii (grafika: spaceaero2, Wikimedia (CC)) (grafika: Bachcell, Wikipedia (CC))
W Ameryce Północnej poduszkowce dostarczały pasażerów na lotnisko w San Francisco. W Azji była to Japonia (transport pasażerów na lotnisko Oita) oraz Indie (Mumbai - Navi Mumbai). W Afryce poduszkowce obsługiwały połączenie na lotnisko w Sierra Leone.
Dwie współczesne regularne trasy poduszkowców
Obecnie istnieją tylko dwie regularne trasy poduszkowców pasażerskich na świecie.
Pierwsze znajduje się w Europie - to trasa w południowej Anglii przez cieśninę Solent między Portsmouth i Ryde na Wyspie Wight.
Obsługujące trasę dwa nowe poduszkowce typu Griffon Hoverwork 12000TD mogą zabrać do 95 pasażerów każdy (grafika: Griffon Hoverwork)
Obsługiwane jest nieprzerwanie od 1965 roku przez firmę Hovertravel, czyli ponad pół wieku. Jest to połączenie całoroczne. Poduszkowiec porusza się z prędkością ponad 80 km/h unosząc się 1,5 metra nad powierzchnią wody. Czas podróży pomiędzy Portsmouth i Ryde wynosi poniżej 10 minut. Loty odbywają się co 30 minut od wczesnego rana późnego wieczora. Średnio odbywa się 66 lotów dziennie. Bilet kosztuje 17,6 funta w jedną stronę dla osoby dorosłej. Bilet w dwie strony (powrót tego samego dnia) kosztuje 23 funta. Seniorzy powyżej 60 lat, studenci i osoby niepełnosprawne mają 20% obniżkę. Do obsługi pasażerów służą 2 terminale pasażerskie, po jednym z każdego końca trasy. Pasażerowie muszą być obecni co najmniej 5 minut przed odlotem poduszkowca. Zabrać mogą ze sobą bagaż do 30 kg. Bilety można kupić w kasie lub poprzez stronę internetową operatora.
Do 2015 roku z brytyjskich poduszkowców firmy Hovertravel skorzystało na tej trasie 29 mln pasażerów.
Drugie połączenie działa w USA, w stanie Connecticut (około 100 km od Nowego Jroku). Lot poduszkowcem między New London i wyspą Fishers Island trwa 20 minut. Bilet w jedną stronę kosztuje 35 dolarów, w obie zaś 50 dolarów.
Podsumowanie
Zestawienie regularnych tras pasażerskich wykonywanych poduszkowcami.
| Trasa | Kraj | Operator | Okres | |
| 1. | Moreton - Rhyl | UK | British United Airways (BUA) | 1962 |
| 2. | Alesund | SE | Scanhover | 1965 |
| 3. | San Francisco - lotnisko San Francisco (SFO) - lotnisko Oakland (OAK) | US | San Francisco and Oakland Helicopter Airlines | 1965-1969 |
| 4. | Aarhus - Kalundborg | DK | Scanhover | 1966 |
| 5. | Dover - Boulogne Dover - Calais |
UK | Townsend Car Ferries | 1966 |
| 6. | Ramsgate - Calais | UK | Hoverlloyd (od 1981 roku Hoverspeed) | 1966 |
| 7. | Dover - Calais | UK | Seaspeed (od 1981 roku Hoverspeed) | 1968-2000 |
| 8. | Mumbai - Navi Mumbai | IN | 1994-1999 | |
| 9. | Lotnisko Oita (OIT) | JP | Oita Hover Ferry | 1971-2009 |
| 10. | Freetown - lotnisko Freetown (FNA) | SL | Diamond Airlines | 2004 |
| 11. | Portsmouth - Ryde | UK | Hovertravel | 1962-obecnie |
| 12. | New London - Fishers Islands | US | Fishers Island Ferry | 2016-obecnie |
| Hovercraft.pl na serwisach społecznościowych: | |